विराटनगर । उपेक्षित उष्णप्रदेशिय रोगहरूलाई रोकथाम र नियन्त्रण गर्न तीनै तहको सरकारले समन्वय गरेर अगाडी बढ्नु पर्ने एक कार्यक्रमका वक्ताहरूले बताएका छ्न । प्रदेश १ स्वास्थ्य निर्देशनालय धनकुटाको आयोजनामा चौथो विश्व उपेक्षित उष्णप्रदेशिय रोग दिवश २०७९ को अवसरमा विराटनगरमा सोमबार भएको कार्यक्रमका बक्ताहरूले सो कुरा बताएका हुन ।

विशेषगरि गर्मी ठाउँ र सिमान्तकृत समुदायमा देखिने कुष्ठरोग, लुतो, हात्तीपाइले, रेबिज, कालाजार, सर्पदंश, माटोबाट सर्ने जुका, फित्तेजुका, डेंगु, चिकनगुनिया र खस्रे रोग जस्ता १० वटा रोगहरू उपेक्षित रोगमा पर्नेगरेको बताइएको छ । स्वास्थ्य निर्देशनालय धनकुटाका निर्देशक ज्ञानबहादुर बस्नेतले रोग नियन्त्रण र निवारण गर्ने कुरामा तीनै तहको सरकारले अपन्तव लिँदै सबैको सहभागिता र सहकार्यमा अगाडि बढाउनु पर्नेमा जोड दिए ।

स्वास्थ्य मन्त्री निर्मला लिम्बुले १० वटा रोगहरू प्राथमिकतामा नपरे पनी यी रोगहरू गम्भिर किसिमको भएको बताइन् । उनले स्वास्थ्य क्षेत्रको लागि संघमा बजेट भए पनि प्रदेश १ जहिले पनि ओझेलमा पर्ने गरेको गुनासो गरिन् । मन्त्री लिम्बुले रोगलाई रोकथाम र नियन्त्रण गर्न उपचारसँगै जनचेतना आवश्यक रहेकोले स्थानीय भाषालाई प्राथमिकतामा राख्नु पर्ने बताइन् ।

उनले अगामी दिनमा यस्ता रोगहरूको रोकथाम तथा नियन्त्रणको लागि आवश्यक बजेट र स्रोत साधनको ब्यवस्था गर्ने प्रतिबद्धता ब्यक्त गरिन् । प्रदेश १ स्वास्थ्य मन्त्रालयका नीति तथा योजना महाशाखा प्रमुख डाक्टर सुरेश मेहताले स्वास्थ्य मन्त्रालयको बजेट न्यून हुने भएकोले काम गर्न समस्या हुनेगरेको बताए । उनले कुन क्षेत्रमा कुन रोगका संक्रमितहरू छन् त्यसलाई मध्यनजर गर्दै प्रभावित क्षेत्रा औषधी सेवनसँगै जनचेजना फैलाउने काम गर्ने गरेको बताए । उनले सरकारले विभिन्न रोगहरूका लागि बजेट छुट्याए पनि प्रयाप्त नभएको गुनासो गरे ।

प्रदेश १ नगरपालिका संघका प्रमुख तथा बेलबारी नगरपालिकाका प्रमुख दिलप्रसाद राईले उपेक्षित यी १० वटा रोगलाई नियन्त्रण र निवारण गर्न तीनै तहको सरकारबीच एकीकृत सहकार्यको आवश्यकता रहेको उल्लेख गरे ।

पत्रकार महासंघ प्रदेश १ का अध्यक्ष लिलाबल्लभ घिमिरेले राज्य स्वास्थ्य क्षेत्रमा गम्भीर नभएको बताए । उनले सरकारको प्राथमिकतामा शिक्षा र स्वास्थ्य नपरेको आरोप लगाए । उनले सरकारले पत्रकारलाई स्वास्थ्य क्षेत्रमा दक्ष बनाउन अगाडी नसरेको बताए । ‘अहिले गरौँ, एकै साथ गराँै, उपेक्षित उष्णप्रदेशिय रोगहरूमा लगानी गरौँ’ भन्ने मुल नाराका साथ कार्यक्रम संचालन भएको हो । प्रदेश १ स्वास्थ्य निर्देशनालय धनकुटाले आयोजना गरेको कार्यक्रममा फेयर मेड र एन एल आरको सहयोग रहेको थियो । उक्त कार्यक्रमको प्यानल छलफल जनस्वास्थ्यविद् कैलाश खाकी श्रेष्ठले संचालन गरेका थिए ।