विराटनगर, २३ । मोरङको जहदा गाउँपालिका – ५ मा रहेको फुलटोल बस्ति विराटनगर रंगेली सडकको रामचौक बाट थोरै पश्चिम लोहन्द्रा खोलाको किनारमा अवस्थित छ । करिब २० घरधुरी रहेका फुलटोलका मानिसहरूको मुख्य पेशा कृषि हो ।

मोरङको जहदा, कटहरी, भातिगछ, पोखरिया, मझारे लगायतको भू–भागमा मौसमी खेति हुँदै आएको छ । अहिले त्यहाँका कृषकले टमाटर, लौका, बन्दा कोभि, बोडी लगायतका तरकारी लगाएका छन् ।

विश्वव्यापी रुपमा फैलिएको पहिलो चरणको कोरोना भाइरसका कारण भएको लकडाउनका कारण धेरै नोक्सानी व्यहोरेका त्यहाँका कृषकले दोस्रो चरणको निशेधाज्ञा शुरु भएपछि पनि नोक्सानी व्यहोर्न बाध्य भएका छन् ।

बैंकबाट ऋण लिएर तरकारी खेती गर्दै आएका उनिहरूलाई अहिले ऋण कसरी तिर्ने भन्ने चिन्ताले सताउन थालेको छ । लाखौँ लगानीमा लगाएको तरकारी बारीमा नै कुहिन थालेपछि ऋण र परिवार को भविष्यको चिन्ताले सताई नै रहेको छ ।

गतवर्ष पनि लकडउनले सयौ बिगाहा जमिनमा लगाईएको टमाटर बारीमा नै कुहिएर खेर गयो । जसबाट त्यहाँका कृषकले करोडौँको घाटा व्यहोरेका थिए । यसपटक पनि त्यहाँका कृषकले ऋण लिएर बारीमा टमाटर लगायत अन्य तरकारी लगाएका थिए ।

फुलटोलकी तारादेवी सिंहको मुख्य पेसा कृषि हो । लामो समयदेखी कृषि तरकारी खेति गर्दै आएकी तारादेवीले गतवर्ष पनि लाखौँको क्षति व्यहोर्न बाध्य भएकी थिइन् । अहिले उनको २ बिगाहा जमिनमा टमाटर लगायतका तरकारी छन् । तर, निशेधाज्ञा शुरु भएसँगै टमाटर बारीमा नै कुहिन थालेको छ । चार लाख लगानीमा टमाटर लगायतका अन्य तरकारी लगाएको सुनाउँदै उनले भनिन, ‘अहिलेसम्म तीस हजारको मात्रै टमाटर बेच्न पाइयो, अरु सबै कुहिएर जान लाग्यो ।’

उनले अहिले दुई रुपैँया प्रतिकेजीमा पनि टमाटर बेच्न नसकेको बताईन् । उनले भनिन्, ‘यहाँ उत्पादन भएको तरकारी विराटनगर, ईटहरी, धरान र काठमाण्डौंका व्यापारीले लाने गरेका थिए । तर, निशेधाज्ञाका कारण कतैका व्यापारी पनि आउँदैनन् ।’

तारादेवी जस्तै त्यहाँका सबै कृषक बारीमा तरकारी कुहिन थालेपछि चिन्तित भएका छन् । लामो समय मिहेनत गरेर उत्पादन गरेको तरकारी बारीमा कुहिएपछि बैंकको ऋण तिर्न समस्या भएको उनिहरूको भनाई छ ।

विराटनगरबाट पाँच किलोमिटर भनदा कम दुरीमा रहेको कृषि क्षेत्रमा करोडौँको टमाटर नष्ट हुँदा विराटनगरको गुद्री बजारमा भने नारायणघाट लगायतको क्षेत्रबाट आयत गरेर टमाटर बिक्रि भइरहेको छ । गुद्रीमा अहिले टमाटर थोक १० देखि १५ रुपैँया र खुद्रामा १५ देखि २५ रुपैँया प्रतिकेजीसम्ममा बिक्रिबितरण भइरहेको छ ।

स्थानिय उत्पादन बारीमै कुहिएर नष्ट भएर कृषकले लाखौँको घाटा व्यहोर्न बाध्य भएपनि स्थानिय सरकार भने मौन देखिन्छ ।