नेपाल संघीयता अभ्यासको दोस्रो चरणमा छ । विगतमा सामान्य प्रशासनिक कामकाजका लागि पनि जिल्ला सदरमुकाम वा राजधानी काठमाडौं पुग्नुपर्ने बाध्यात्मक कठिनाइ झेलेका नागरिकले देशमा अधिकार सम्पन्न स्थानीय सरकार स्थापनापछि घरपायक वडा वा पालिकाको कार्यालयबाट सेवा लिन पाएका छन् । सिंहदरबार अब गाउँगाउँमा छ । विकासका धेरैजसो कामहरू वडा र पालिकाबाटै भइरहेका छन् । तर, नागरिकका आशा र अपेक्षा असीमित छन् र तीमध्ये कति पूरा हुन्छन् त कति हुँदैनन् । स्वभावैले मानिस असन्तोषी प्राणी हो र विकासको श्रेय पनि यही असन्तोषलाई नै जान्छ ।

संघीयतापछि देशमा दुई पटक स्थानीय तहको निर्वाचन भइसकेको छ । २०७९ वैशाखमा सम्पन्न स्थानीय तहको दोस्रो निर्वाचनबाट निर्वाचित जनप्रतिनिधिको कार्यकाल पनि दुई वर्ष बितिसकेको छ । यस अवधिमा विकासका थुप्रै कामहरू भएका छन् । आफ्नो क्षेत्रका जनप्रतिनिधिहरूले के कसरी काम गरिरहेका छन् ? चुनावी प्रतिबद्धताअनुसार आफ्ना आशा र अपेक्षा कत्तिको पूरा गर्दैछन् ? नागरिकको चासोको विषय हो । यिनै विषयमा केन्द्रित रहेर राष्ट्रिय डेलीले उदयपुरको बेलका नगरपालिका वडा नं. ४ का वडाध्यक्ष तीर्थराज अधिकारीसँग कुराकानी गरेको छ । प्रस्तुत छ सोही कुराकानीको सम्पादित अंश :

वडाध्यक्षको रूपमा अहिलेसम्मको तपाईंको अनुभव कस्तो छ ?
नेपाल अझै पनि संघीयता अभ्यासकै चरणमै छ । यस हिसाबले भन्दा हामी निर्वाचित भएर आएको पहिलो वर्ष सिकाइको वर्षका रूपमा रह्यो । पहिलो वर्ष सिकेको अनुभवले दोस्रो वर्ष पहिलो वर्षभन्दा केही बढी योजनाहरूका काम गरिरहेका छौं । वडाका लागि विनियोजित बजेट सीमित छ । स्रोतसाधनको अपर्याप्ताका बीच पनि हामी त्यसको अधिकतम प्रयोग गरेर काम गरिरहेका छौं ।

चुनावताका तपाईंको घोषणापत्रमा के कस्ता प्रतिबद्धताहरू गरिएका थिए र प्रतिबद्धताअनुसार के कति कामहरू भएका छन् ?
मेरो चुनावी घोषणापत्रमा मैले वडाको भौगोलिक, आर्थिक, सामाजिक, सांस्कृतिक आदिका आधारमा आवश्यक र सम्भाव्य विकासका कार्यहरू गर्ने प्रतिबद्धता जाहेर गरेको थिएँ । यसअन्तर्गत सडक विस्तार र स्तरोन्नति, खानेपानीको समस्या समाधान, सिँचाइ आदिलाई प्राथमिकतासाथ समेटेको थिएँ । जनताले वडाध्यक्षमा निर्वाचित गरेर कार्यकाल सम्हालेयता यी क्षेत्रको विकासमा हामी सक्रियतापूर्वक लागिपरेका छौं । केही योजनाहरू सम्पन्न भइसकेका छन् भने केही सम्पन्न हुने चरणमा, केही निर्माणाधीन र केही निर्माण थालनीको प्रक्रियामा छन् । समग्रमा चुनावी घोषणापत्रअनुसार प्रतिबद्धताहरू केही पूरा भए र बाँकी क्रमशः पूरा गर्दै जानेछौं । साथै विकासका दृष्टिकोणले बेलका नगरपालिका वडा नं. ४ नगरपालिकाका ९ वटा वडामध्ये सबैभन्दा बढी विकास भएको वडा हो ।

विकास निर्माणअन्तर्गत कुन-कुन क्षेत्रलाई प्राथमिकतामा राखेर काम गरिरहनुभएको छ ?
हामी निर्वाचित भएर कार्यकाल सम्हालेको दुई वर्षको अवधिमा विकासका कामहरू आवश्यकताअनुसार प्राथमिकीकरण गरेर अगाडि बढाइएका छन् । विगतमा बेलका नगरपालिका वडा नं. ४ का केही भूभागमा खानेपानीको चरम समस्या थियो । कार्यकालको पहिलो वर्ष हामीले खानेपानीको समस्या समाधानलाई उच्च प्राथमिकतामा राखेर काम गर्‍यौं र अहिले खानेपानीको समस्या धेरै हदसम्म समाधान भएको छ । दोस्रो वर्ष हामीले सिँचाइको कामलाई मुख्य प्राथमिकतामा राखेर योजनाहरू अगाडि बढायौं र यसबीच केही सिँचाइ आयोजनाहरू बनिसकेका छन् भने केही बन्दैछन् । आगामी वर्ष हामी सडक विस्तार र स्तरोन्नतिको योजनामा छौं । हरेक वर्ष एउटा योजना सक्ने लक्ष्यसहित हाम्रो टिम लागेको छ ।

तपाईंको भनाइमा जनताको आशा र अपेक्षाअनुरूप काम भयो भन्ने हो ?
जनप्रतिधिप्रति स्वाभाविक रूपमा जनताका आशा र अपेक्षाहरू धेरै हुन्छन् । कतिपय ठूला योजनाहरू बनाउन वडाको क्षमताले नसक्ने अवस्था पनि हुन्छ । वडाको बजेटले धानेसम्म हामीले जनताका धेरैजसो आशा र अपेक्षा सम्बोधन गरेका छौं । र, ठूल्ठूला योजनाहरू नगरपालिका, प्रदेश र संघीय सरकारसमक्ष पुर्‍याएर आवश्यक बजेट माग गरी निर्माण गरेका छौं ।

नागरिकको आर्थिक समृद्धिका लागि वडाले के कस्ता कार्यहरू गरिरहेको छ ?
बेलका नगरपालिका वडा नं. ४ का केही भूभाग पहाडी क्षेत्रमा पर्छ । भौगोलिक विकटता र बजेट अभावका कारण विकासका कतिपय कामहरू गर्न चुनौतीपूर्ण छ । पहाडी क्षेत्रमा बेसार, बाँस र अम्रिसो, तराई क्षेत्रमा धान, गहुँ, तोरी, टप्पु क्षेत्रमा तरकारी खेतीमार्फत नागरिकलाई आत्मनिर्भर बनाउने अभियानमा हामी लागिपरेका छौं ।

वडाको आन्तरिक आम्दानीको अवस्था कस्तो छ ?
सीमित स्रोतसाधन, नागरिकहरूमा नीतिगत जानकारीको अभाव आदिका कारण हामी राजस्व संकलनको लक्ष्यमा पुग्न सकिरहेका छैनौं । यिनै कारणले कतिपय योजनाका काम घाटा बजेटमा पनि गर्नुपर्ने अवस्था छ । यस वर्ष हामीले वडाको क्षमताले नभ्याउने केही योजनाहरू संघीय र प्रदेश सरकारसँग माग पनि गरेका छौं ।

शैक्षिक क्षेत्र सुधारका लागि यहाँहरूको प्रयास के छ ?
हामी जनप्रतिनिधिको रूपमा निर्वाचित भएर आउँदै गर्दा बेलका नगरपालिका वडा नं. ४ मा रहेका दुईवटा सामुदायिक विद्यालयको अवस्था दयनीय थियो । हामी जिम्मेवारीमा रहेयता शैक्षिक गुणस्तर सुधारमा विशेष ध्यान दिएका छौं । अहिले दुवै विद्यालयको अवस्था राम्रो छ । विद्यार्थी संख्या बढेको छ भने पालिकाबाहिरबाट पनि केही विद्यार्थीहरू यहाँ आएर अध्ययन गरिरहेका छन् । शिक्षाको गुणस्तर पनि सुधार भएको नतिजाहरूले देखाएका छन् ।

वडामा केही युवाहरू लागुऔषध दुर्व्यसनमा पनि फसेको देखिन्छ, यसलाई न्यूनीकरण गर्न के कस्ता कदमहरू चाल्नुभएको छ ?
युवाहरू लागुऔषध दुर्व्यसनमा फस्नुको मुख्य कारण बेरोजगारी समस्या रहेको देखिन्छ । लागुऔषध दुर्व्यसन न्यूनीकरण गर्न हामीले नेपाल प्रहरीसँगको समन्वयमा समुदायस्तरमा जनचेतनामूलक कार्यक्रमहरू गरेका छौं । वार्षिक दुई पटक यस्तो कार्यक्रम गर्ने गरेका छौं । वडामा नवजीवन सुधार केन्द्र छ । लागुऔषध दुर्व्यसनमा फसेका युवाहरूलाई त्यहाँ राखेर पनि यसबाट छुटकारा दिलाउने कोसिस गरेका छौं । केही युवाहरू सुधार केन्द्रबाट पुनर्जीवन पाएर अहिले व्यावसायिक काममा लाग्नुभएको छ । युवाहरूको बेरोजगारी समस्या समाधानका लागि हामीले सक्दो प्रयास गरेका छौं । व्यवसाय गर्न चाहने युवाहरूलाई वडाले सहयोग र सहजीकरण पनि गर्दै आएको छ ।

आगामी योजना के छ ?
बेलका नगरपालिका वडा नं. ४ का दूरदराजका केही भूभागमा विद्युतको समस्या छ । ती स्थानहरूमा पनि विद्युत विस्तार गरेर हामी यस वर्ष वडालाई पूर्ण विद्युतीकरण गर्ने योजनामा छौं । त्यसैगरी वडाका केही कच्ची सडकहरूलाई पक्की गर्ने हाम्रो आगामी योजना हो ।

वडावासीलाई यहाँको सन्देश के छ ?
चुनावमा कुनै दलबाट उम्मेदवार रहे पनि निर्वाचित भएपछि जनप्रतिनिधि भनेका सबैका साझा हुन् । हामी निर्वाचित भएको दलको नभई नागरिकको मतले हो । हामी सबै नागरिकलाई समान व्यवहार गर्छौं । विकास साझा एजेण्डा हो । यसमा सबैको साथ र सहयोग चाहिन्छ । वडाको विकासका लागि सबै नागरिक र राजनीतिक दलहरू एकजुट भएर लाग्नुपर्छ र लाग्नुहुनेछ भन्ने मेरो अपेक्षा छ ।